Forum Dostępność w Transporcie – Kraków 2024
Głównym tematem poruszanym podczas pierwszego forum była dostępność i przystosowanie środków komunikacji w transporcie zbiorowym dla osób z różnorodnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami. Organizatorzy, zaprosili przedstawicieli szeroko pojętego transportu zbiorowego, organizacje działające na rzecz zwiększenia dostępności oraz osoby, które z własnego doświadczenia mają różnego rodzaju potrzeby związane z korzystaniem z transportu.
Forum Dostępność w Transporcie odbyło się 17.10.2024 r. w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie i było tłumaczone na Polski Język Migowy (dobra praktyka, czyli 2 profesjonalnych tłumaczy PJM). Sala jak i wejście do budynku były wolne od przeszkód, natomiast sala w której serwowano obiad (1 p.) oryginalnie była niedostępna architektonicznie (do sali prowadzi kilka schodków), zapewniono jednak dostęp alternatywny, aby każdy mógł skorzystać z punktu programu pt. obiad 🙂 Plus za zaangażowanie cateringu z kawiarni Społecznej Kaffka (kawiarnia prowadzona przez ludzi z zespołem Downa). Jedna z Panelistek, zwróciła także uwagę na wysoką mównicę, która niepotrzebnie wprowadza podział pomiędzy występującymi (osoby na wózku czy niskorosłe były pozbawione możliwości wygłoszenia prezentacji zza mównicy). Czasami więc mniej znaczy więcej, a dostępność tkwi w szczegółach (mównica „do kosza”). A teraz o merytoryce, która trzymała równy – wysoki poziom, było ciekawie, treściwie i z niedosytem czyli tak jak powinno być!
Program Forum Dostępność w Transporcie – Kraków 2024
Głos zabrały takie przedsiębiorstwa jak: Polskie Linie Lotnicze LOT, Koleje Małopolskie, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie oraz organizator tegorocznego forum, czyli Kraków Airport. Przedstawiono udogodnienia na jakie mogą liczyć podróżni z różnorodnymi potrzebami oraz statystyki dotyczące wsparcia tych osób. Głos zabrały także inne organizacje i osoby z niepełnosprawnościami: Muzeum Narodowego w Krakowie, Stowarzyszenia Integracja, Fundacja AutyzmUP. Ostatni punkt programu stanowiła dyskusja i głos zebranych osób, padło pytanie z Centrum Dostępności Uniwersytetu Jagiellońskiego o zasady ewakuacji osób z niepełnosprawnościami, odpowiedzi udzielił organizator powołując się na Lotniskową Straż Ratowniczo-Gaśniczą, która zgodnie ze standardami ICAO, zapewnia VIII kat. portu w zakresie zabezpieczenia ratowniczo-gaśniczego. Przedstawiciel Lotniska w Balicach nie wyklucza, że w przyszłości Lotnisko również we własnym zakresie zadba jeszcze bardziej o te kwestie zakupując np. krzesła ewakuacyjne i inne dedykowane sprzęty do ewakuacji osób z niepełnosprawnościami.
Dobre praktyki, o których wspomniano podczas Forum Dostępności w transporcie:
- Kraków Airport – „niebieska ścieżka”, program słoneczników „Hidden Disabilities„, „Psy terapeutyczne” czyli trzy psy, które pełnią rolę terapeutyczną, pracując na lotnisku: Zen, Lara i Cyrylka zostały wyszkolone w taki sposób, by pomóc zestresowanym lub po prostu oczekującym na lot pasażerom. Dla fanów tematu ciekawostka: Zen i Larka to rodzeństwo border collie, natomiast Cyrylka jest owczarkiem szetlandzkim.
Na krakowskim lotnisku obsługą osób z niepełnosprawnościami i udzielaniem im pomocy zajmuje się agent handlingowy – firma Welcome Airport Services Sp. z o.o. Główny dokument dotyczący dostępności: rozporządzenie WE 1107 z dn. 5 lipca 2006 oraz „Kodeks Dobrego Postępowania Przy Obsłudze Osób Niepełnosprawnych oraz Osób o Ograniczonej Sprawności Ruchowej Podróżujących Drogą Lotniczą” (źródło: Kraków Airport). - PLL LOT – asysta dla osoby z niepełnosprawnością, bezpłatny przewóz wózków inwalidzkich, pamiętaj jednak, że chęć zabrania swojego sprzętu musisz zgłosić na co najmniej 48 godziny przed planowaną podróżą. Dokonaj zgłoszenia podczas procesu rezerwacyjnego na lot.com lub za pośrednictwem dedykowanego formularza. (źródło: strona PLL LOT). LOT powołał też stanowisko Eksperta ds. Dostępności i Inkluzywnego Projektowania Usług.
- Koleje Małopolskie – usługa tłumacza PJM (Polskiego Języka Migowego) w kasach biletowych, Dostępność pojazdów eksploatowanych przez Koleje Małopolskie sp. z o.o. Usprawnienia dla osób z niepełnosprawnościami we wszystkich pojazdach użytkowanych przez Spółkę prezentują się następująco: Np. Pojazdy EN64 – podest/windy, dwa miejsca dla pasażerów na wózkach inwalidzkich, kabina WC dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnością na wózkach inwalidzkich;
Pojazdy EN77 – podest/windy, dwa miejsca dla pasażerów na wózkach inwalidzkich, kabina WC dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnością na wózkach inwalidzkich; Cała lista dostępna pod linkiem. (źródło: Koleje Małopolskie).
Generalnie Koleje Małopolskie mają sporo rozwiązań dostępnościowych lub wręcz uniwersalnych, spółka ma 10 lat więc tabor jest nowy przez co bardziej dostępny. Samo podejście do dostępności jest także bardziej aktualne (w chwili powstania spółki (2013), Polska już ratyfikowała Konwencję o prawach osób z niepełnosprawnościami (2012). Trochę statystyk: 450 stacji z 2000 ogółem zostało wyremontowanych, sporo ale to dalej 1/4. Po co remontować stacje? Oczywiście ławki, windy czy ścieżki naprowadzające są potrzebne, ale także chodzi o samą wysokość peronów, która w Polsce ma ich aż 11! Trudno uwierzyć, ale jednak. Dla przykładu w Gdyni najpierw wyremontowano wszystkie perony na trasie, a potem zakupiono tabor kolejowy, tak aby był dopasowany, takie podejście sprawia, że nie ma różnic w wysokości stopnia pociągu i peronu, ułatwia to wchodzenie osobom starszym czy poruszających się o kulach (zdjęcie na końcu). - MPK Kraków i autyzm – już od kilku lat 2 kwietnia na monitorach tramwajów i autobusów oraz na stronach MPK SA w Krakowie wyświetlony zostaje film promujący zrozumienie osób z autyzmem, w którym Szymon z zespołem Aspergera i sportowiec Andrzej Bargiel ukazują trudności związane z korzystaniem z komunikacji zbiorowej, przez osoby w spektrum autyzmu.
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne od lat wymienia tabor na niskopodłogowy z myślą o osobach z ograniczoną mobilnością. Pojazdy są wyposażone w system informacji głosowej, za pomocą którego można się dowiedzieć na jakim aktualnie przystanku zatrzymuje się tramwaj czy autobus. Spora część autobusów jest wyposażona w zapowiedzi głosowe zewnętrzne – dzięki nim osoby niewidome dowiadują się jakiej linii autobus podjechał na przystanek i w jakim kierunku jedzie (źródło: MPK Kraków) Statystyki: W Krakowie wszystkie autobusy są niskopodłogowe i 85% tramwajów. Trochę historii: pierwszy niskopodłogowy tramwaj pojawił się w Krakowie w 1999 roku.
Podsumowanie
Forum Dostępność w Transporcie – Kraków 2024 to wydarzenie przyciągające społeczność osób z niepełnosprawnościami, ale także przewoźników, którzy nie tylko dzielą się dobrymi praktykami, ale także potrzebami czy ograniczeniami, które posiada każdy rodzaj transportu. W przyszłych latach forum powinno rozszerzyć się na pozostałych przewoźników. Zabrakło mi reprezentantów tanich linii lotniczych, z których usług często korzystam oraz wystąpienia firmy, która zajmuje się bezpośrednio wsparciem osób z niepełnosprawnościami na lotnisku (którymkolwiek w Polsce), ale pewnie wynikało to z ograniczeń czasowych. Ponieważ uczestnicy deklarowali chęć i potrzebę takich spotkań, mam nadzieję że w przyszłym roku spotkamy się znowu, w nieco poszerzonym gronie.
Autorka: Aneta Bilnicka
Zdjęcia: prywatne archiwum autorki. Statystyki pochodzą z wystąpień podczas Forum.
Jeśli podobał Ci się ten artykuł i chcesz wesprzeć moją pracę, rozważ kliknięcie przycisku poniżej: POSTAW MI KAWĘ Zrób to tylko wtedy, gdy możesz sobie na to pozwolić finansowo, ponieważ są to trudne czasy dla nas wszystkich – Dziękuję!
Obiecane zdjęcie wyremontowanego peronu w Gdyni (09.2024 r.):
