TurystykaDostępna.pl

Aneta Bilnicka

#DOSTĘPNOŚĆ (2) bazy turystycznej dla osób z niepełnosprawnościami

#DOSTĘPNOŚĆ to cykl artykułów na temat dostępności przestrzennej, komunikacyjnej i informacyjnej dla osób z różnym stopniem sprawności, tak aby wszystkim żyło/pracowało się lepiej, wygodniej – po prostu szczęśliwiej.
W tym numerze przeczytasz o tym jak dostosowywać usługi turystyczne do potrzeb starszych turystów lub z niepełnosprawnościami.

Jednym z najważniejszych czynników, które mogą umożliwić podróż lub skorzystanie z usługi, jest dostępność bazy turystycznej. Jej brak jest właśnie jedną z tych przeszkód, która wstrzymuje lub wyhamowuje ruch turystyczny i powoduje, że Ci którzy chcieliby wyjeżdżać częściej są pozbawieni takiej możliwości, a więc co robić żeby było lepiej i dostępniej?

Wiele form niepełnosprawności lub chorób przewlekłych, nie zawsze widocznych na zewnątrz (np. osłabienie słuchu, alergie, astma, cukrzyca, choroby psychiczne) wymagają specyficznej informacji turystycznej, obejmującej warunki zakwaterowania, wykaz miejscowych lekarzy i aptek czy zakładów gastronomicznych o specjalnym charakterze wyżywienia (Tourismus für Alle… 2002).

Osoby starsze i dzieci oraz osoby z niepełnosprawnościami bez względu na formę, obecność choroby przewlekłej czy chwilowego zaburzenia sprawności oczekują:

  • dostosowania usługi do ich potrzeb,
  • obsługi przez pracowników odpowiednio do określonej sytuacji,
  • traktowania pełnego szacunku i wyrozumiałości – żadnej litości lub współczucia,
  • dokładnej, szczegółowej informacji o udzielanych usługach, również informacji o odległościach obiektu od przystanków autobusowych i dworca kolejowego,
  • odpowiedniej usługi transportowej, np. transportu od stacji kolejowej do hotelu, przeniesienia bagażu,
  • usunięcia wszystkich przeszkód i barier, a także informacji o sposobie dostępności infrastruktury bazy turystycznej,
  • dostępności produktów i usług wzdłuż całego łańcucha usług turystycznych.

Podstawowe potrzeby i żądania każdego indywidualnego podróżnego zmieniają się, stąd organizatorzy turystyki nie powinni zakładać istnienia wyłącznie „standardowego” gościa. Osoby starsze lub z niepełnosprawnością uważają siebie za klientów, stąd oczekują traktowania z godnością i szacunkiem.

W celu lepszego udostępnienia infrastruktury dla wszystkich grup ludności Europen Concept for Accessibility (ECA) i niemiecki Instytut ds. Standaryzacji (DIN Report No. 124) przyjęły cztery zasady „dostępnej usługi i produktu”:

  1. zasada kółka/stopy: każda osoba, zarówno użytkownik wózka inwalidzkiego, jak i pieszy, powinna mieć tyle miejsca wokół siebie, by mogła zrobić obrót dokoła własnej osi (zatoczyć koło);
  2. zasada dwóch zmysłów: każda informacja powinna być dostępna przez co najmniej dwa zmysły (wzrok, słuch, dotyk);
  3. zasada KISS (kept it short and simply): informacja powinna być krótka i prosta;
  4. stosowanie trzech kluczowych poziomów orientacji wizualnej, dotykowej i słuchowej, Są to:
  • Brak ostrzeżeń oraz sygnałów alarmowych stanowi narażenie życia – sygnały alarmowe, służby ratunkowe, śmiertelne niebezpieczeństwo.
  • Brak informacji oraz opcji ich przekazywania ma daleko idące konsekwencje – informacja (jednokierunkowa).
  • Brak kanałów komunikacyjnych oraz oznakowania jest przykry oraz irytujący (na podstawie RUHE 2003 a i b) – komunikacja (dwukierunkowa).

Ze względu na różne, czasem nawet przeciwstawne wymagania poszczególnych grup OzN, planując dostęp do instytucji i urządzeń należy wziąć pod uwagę następujące aspekty (Bedirhan Ustun 1998):

  • stopień niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny),
  • kategorię niepełnosprawności: niepełnosprawność sensoryczna (słuchowa, wzrokowa, dotykowa), niepełnosprawność fizyczna, (motoryczna), niepełnosprawność psychiczna (niesprawność intelektualna, umysłowa),
  • orientacja w otoczeniu, obejmująca również zdobywanie i wymianę informacji oraz zdobywanie wiedzy, czynności życia codziennego
  • poruszanie się w przestrzeni,
  • integracja społeczna – aktywny udział w różnych formach życia społecznego.

Wiele kwestii udostępniania budynków i przestrzeni dla osób niepełnosprawnych regulowane jest przepisami prawa budowlanego oraz ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Niemniej jednak same osoby z ograniczoną mobilnością podają wymagania, jakie powinno spełniać ich otoczenie, by likwidować bariery.

Niepełnosprawność ruchowa

Wśród wszystkich niepełnosprawnych osób z ograniczoną mobilnością, najlepiej swoją obecność sygnalizują użytkownicy wózka inwalidzkiego. Są najbardziej widoczni. Jednakże w grupie osób z dysfunkcją mobilności znajdują się i takie, u których pomimo szerokiego zasięgu osłabienia narządu ruchu wada nie jest widoczna na zewnątrz. Na przykład ludzie starsi poruszają się wolno i/lub ostrożnie.

Z tego też względu wymagania, jakie musi spełniać baza turystyczna dla osób z niepełnosprawnością ruchową, są następujące:

  • utwardzone i pozbawione progów szlaki komunikacyjne,
  • odpowiednio dostosowane wejścia do budynków (szerokie drzwi, poręcze, podjazdy, rampy),
  • miejsca postojowe dla pojazdów odpowiednio oznakowane i o zwiększonym wymiarze,
  • antypoślizgowe nawierzchnie, odpowiednio wyprofilowane i oznaczone schody,
  • urządzenia dźwigowe podnoszące na kondygnacje użytkowe,
  • odpowiednio urządzone pomieszczenia mieszkalne i węzły higieniczno- sanitarne,
  • dostosowane środki lokomocji (pochylnie najazdowe, podnośniki),
  • odpowiednia sygnalizacja alarmowo-przyzywowa,
  • dostosowane urządzenia rekreacyjne,
  • dostosowane zakłady gastronomiczne,
  • gotowość pracowników obsługi do pomocy,
  • odpowiednia informacja o dostosowaniu bazy turystycznej do ich potrzeb.

Niepełnosprawność wzroku

Baza turystyczna musi spełniać następujące wymagania dla osób niewidomych i niedowidzących:

  1. otwarte przestrzenie i ścieżki wolne od przeszkód,
  2.  jednoznaczne i dokładne opisy środowiska pomagające doświadczyć otoczenie i przeszkody,
  3. dobrze oświetlone i wysokiego kontrastu oznakowanie,
  4. możliwość dotknięcia przedmiotów najbliższego otoczenia,
  5. sygnały akustyczne dla określenia przeszkody lub niebezpiecznego miejsca,
  6. stosowanie dokumentów i formularzy w alfabecie Braille’a,
  7. informacje na nośnikach CD, DVD itp. albo w alfabecie Braille’a,
  8. dostępny asystent gotowy pomóc w szczególnych przypadkach, tzw. Koordynator dostępności.

 

Dysfunkcję wzroku należy w dużej mierze traktować jako niepełnosprawność w orientacji i odbiorze informacji. Jednak dla osób niewidomych i niedowidzących poruszanie się jest nie tylko utrudnione, ale także ryzykowne. Dobra informacja wzmacnia ich pewność oraz zmniejsza ryzyko wypadku. Sprawia, że są w stanie poruszać się samodzielnie.

Największe zagrożenie stwarzają dla niewidomych:

  • źle zabezpieczone i oznakowane prace drogowe,
  • ogródki kawiarniane,
  • zbyt wiele przedmiotów ustawianych na chodnikach – plansze i stojaki z reklamą, donice z kwiatami, kosze, znaki, słupki oraz zaparkowane samochody,
  • nadmierny hałas, który uniemożliwia i zaburza odbiór sygnałów płynących z otoczenia.
  • przeszklone drzwi i ściany stanowią niebezpieczeństwo dla osób z niepełnosprawnością wzroku.

 W orientacji przestrzennej pomagają natomiast:

  • krawężniki,
  • sygnały akustyczne na przejściach dla pieszych i w windach,
  • kontrastujące oznaczenia na schodach i chodnikach,
  • odpowiednio zaprojektowane oświetlenie.

Wyróżniony kolorem pierwszy i ostatni stopień schodów.

Niepełnosprawność słuchu

Baza turystyczna powinna być odpowiednio technicznie przygotowana do obsługi osób niedosłyszących oraz głuchych i stosować takie rozwiązania, jak (Budny 2003):

  1. informacja w formie pisemnej (broszury, informatory, przewodniki) o przystosowaniu obiektu do obsługi gości niepełnosprawnych słuchowo,
  2. tablice z napisami informacyjnymi,
  3. telefony z funkcją audio-visual,
  4. ułatwienia z wykorzystaniem technologii Bluetooth, sygnalizatory i wibracje,
  5. systemy alarmowe z funkcją audio-visual,
  6. lektorzy – tłumacze języka migowego, e-lektorzy

Niepełnosprawność intelektualna:

Wśród ogólnych wskazówek etycznych dotyczących obsługi osób niepełnosprawnych intelektualnie należy wymienić (Cohen 2003):

  1. nie zakładaj, że koniecznie potrzebują one jakiejś dodatkowej pomocy lub innego traktowania,
  2. traktuj ich, jak inne osoby – nie rób założeń opartych na doświadczeniach, jakie miałeś z innymi ludźmi z niepełnosprawnością intelektualną,
  3. nie zakładaj, że muszą lub powinni brać lekarstwa,
  4. nie zakładaj, że nie są kompetentni do uczestniczenia w różnych pracach, które wymagają szerokich umiejętności i zdolności,
  5. nie zakładaj, że nie wiedzą, co jest dla nich najlepsze,
  6. jeżeli denerwują się, spytaj spokojnie, czy możesz im pomóc i uszanuj ich życzenie,
  7. nie zakładaj, że są niezdolni, by poradzić sobie z jakimś problemem,
  8. rozmawiając używaj zdań niezłożonych i prostych słów,
  9. informując ogranicz treści abstrakcyjne, wymagające wysiłku intelektualnego (historyczne, techniczne),
  10. nie mów do osoby dorosłej, jak do małego dziecka.

Bibliografia:

xxx

Udostępnij wpis:

Poprzedni wpis
Model Biznesowy Happiness
Następny wpis
Komunikacja empatyczna w pracy

Sprawdź inne wpisy