Wraz z rozwojem zainteresowania turystyką dostępną, w wielu krajach zaczęto powszechnie używać terminu „Tourism for All”, ale czy na pewno możemy używać tych terminów zamiennie?
Czym się różni turystyka dla wszystkich od turystyki dostępnej? Mimo że te terminy są używane zamiennie, nie są tożsame. Turystyka dla Wszystkich obejmuje całą populację nie tylko pod względem dostępności, ale także włączając grupy o różnorodnych cechach gospodarczych i społecznych. Turystyka dla Wszystkich integruje więc różne podtypy turystyki (turystyka dostępna, turystyka społeczna i turystyka zrównoważona). Takie podejście ukazuje turystykę jako czynnik społeczny i odpowiedzialny, wraz z rozwojem podejścia do niepełnosprawności ewoluowała również koncepcja turystyki dostępnej.
Nie odnosi się ona wyłącznie do turystów, ale również do zakwaterowania lub dostosowania środowiska turystycznego tak, aby było ono dostępne dla wszystkich. Obecnie dąży się do tego, by zintegrować koncepcję turystyki dostępnej z ideą projektowania uniwersalnego poprzez dodanie bardziej uniwersalnych (globalnych) aspektów. Te aspekty to np. powiązanie z potrzebami osób starszych, dostępność jako użyteczny czynnik dla jak największej liczby osób oraz wykorzystanie specjalnych narzędzi do osiągnięcia dostępności.
Dostępność urządzeń i usług turystycznych pomaga zagwarantować wszystkim ludziom prawo do wypoczynku. Ponadto, dostępność jest cechą jakości produktu turystycznego, coraz bardziej cenioną przez klientów.
Cechy turystyki dostępnej
Cechy turystyki dostępnej mogą być tożsame z zasadami projektowania uniwersalnego, wskazującego na siedem zasad, według których należy postępować przy projektowaniu środowiska zabudowanego, produktów i usług ogólnodostępnych:
- sprawiedliwe wykorzystanie – projekt jest użyteczny i atrakcyjny dla ludzi o różnych umiejętnościach (możliwościach),
- elastyczność użytkowania – projekt uwzględnia szeroki zakres indywidualnych preferencji i umiejętności odbiorców,
- prosta i intuicyjna obsługa – zastosowany projekt jest łatwy do zrozumienia, niezależnie od doświadczenia, wiedzy, umiejętności językowych czy obecnego poziomu koncentracji użytkownika,
- zauważalna informacja – projekt w sposób efektywny łączy ze sobą niezbędne informacje dla użytkownika, niezależnie od warunków otoczenia lub zdolności sensorycznych użytkownika,
- tolerancja błędu – projekt minimalizuje zagrożenia i negatywne skutki przypadkowego lub zamierzonego działania,
- niewielki wysiłek fizyczny – projektowanie w taki sposób, aby produkt był efektywny, wygodny i wymagał minimalnego wysiłku użytkownika,
- wymiary i przestrzeń dostępne i użyteczne – odpowiednia wielkość i przestrzeń przewidziana do podejścia, działania i wykorzystania produktu, niezależnie od wielkości, postawy lub mobilności użytkownika.
Celem zarówno projektowania uniwersalnego, jak i turystyki dostępnej powinno być zapewnienie użyteczności dla wszystkich odbiorców, uwzględniając ich różnorodność. Projekt lub usługa musi być atrakcyjna nie tylko pod względem estetycznym, ale także ekonomicznym. Celem powinno być umożliwienie wszystkim osobom korzystania z tych samych rozwiązań lub, gdy to nie jest możliwe, zapewnienie alternatyw. W ten sposób elementy projektowania uniwersalnego mogą być postrzegane jako integralne cechy turystyki dostępnej. Najważniejsze wydarzenia związane z rozwojem turystyki dostępnej zostały przedstawione w tabeli poniżej.
Podsumowanie tego czym się różni turystyka dla wszystkich od turystyki dostępnej?
Turystyka dostępna i turystyka dla wszystkich to dwa pojęcia, które choć często używane zamiennie, znacznie się różnią. Turystyka dostępna koncentruje się na tworzeniu infrastruktury, usług i środowisk, które są dostępne dla osób z różnorodnymi niepełnosprawnościami. Celem jest usunięcie barier fizycznych, komunikacyjnych i organizacyjnych, aby umożliwić pełne uczestnictwo osób z ograniczeniami ruchowymi, sensorycznymi czy intelektualnymi w podróżach i rekreacji.
Z kolei turystyka dla wszystkich to szersze podejście, które obejmuje nie tylko osoby z niepełnosprawnościami, ale także inne grupy o szczególnych potrzebach. Te grupy to rodziny z małymi dziećmi, osoby starsze, osoby z tymczasowymi urazami, a nawet osoby posługujące się różnymi językami. Turystyka dla wszystkich dąży do stworzenia uniwersalnego doświadczenia turystycznego, które jest komfortowe, bezpieczne i przyjemne dla każdej osoby, niezależnie od jej indywidualnych potrzeb czy ograniczeń.
Podsumowując turystyka dla wszystkich różni się od turystyki dostępnej tym, że ta druga skupia się na eliminowaniu barier dla osób z niepełnosprawnościami, a turystyka dla wszystkich stara się zapewnić inkluzywne i uniwersalne doświadczenia dla wszystkich turystów. Przykładem mogą być dostępne plaże dla wszystkich.
Literatura:
Buhalis, Dimitrios & Darcy, Simon. (2011). Accessible Tourism: Concepts and Issues. 10.1080/21568316.2011.603886.
Zajadacz, A. (2020). Turystyka dostępna. Rekomendacje dla sektora usług turystycznych. Wielkopolska Organizacja Turystyczna, Poznań.
Autorka: Aneta Bilnicka
Jeśli podobał Ci się ten artykuł i chcesz wesprzeć moją pracę, rozważ kliknięcie przycisku poniżej: POSTAW MI KAWĘ, aby przekazać niewielką darowiznę na zakup kawy lub wsparcie mojej inicjatywy społecznej. Twoje hojne wsparcie pozwala mi tworzyć nowe i lepsze treści, a także pokrywać koszty rozwoju strony internetowej i fundacji. Zrób to tylko wtedy, gdy możesz sobie na to pozwolić finansowo, ponieważ są to trudne czasy dla nas wszystkich – Dziękuję!
