TurystykaDostępna.pl

Wakacje nad Polskim morzem, gdzie każdy niezależnie od swoich potrzeb, może cieszyć się wypoczynkiem i pięknem plaż? Tak to jest możliwe! 32,2% Polskich plaż jest dostępnych dla osób z niepełnoprawnością ruchową, a kolejne 13,8% to plaże potencjalnie dostępne. W ramach projektu „Plaże dla wszystkich” (2021), znanego wcześniej pod nazwą „440 km po zmianę” dokonano audytu dostępności plaż, a wyniki przedstawiono w publikacji „Plaże dla wszystkich”. Jest to kompendium wiedzy na temat dostępności plaż dla osób z różnymi potrzebami, a najciekawsze wątki i dane z tego raportu przedstawiamy Wam poniżej. Wcześniej kilka słów o samej dostępności, a potem już same konkrety dotyczące plaż dostępnych dla wszystkich.

Dlaczego turystyka dostępna jest ważna?

W tym akapicie skupię się korzyściach płynących z dostępności.  Po pierwsze walory zdrowotne i bezpieczeństwo, dobrze zaprojektowane przestrzenie zmniejszają ryzyko wypadków i urazów. Ponadto korzyści społeczne, takie jak wzmacnianie więzi międzyludzkich czy promowanie równości i inkluzji. Po trzecie zwiększanie świadomości na temat różnorodności potrzeb osób podróżujących. Podsumowują potrzeby wypoczynku mamy takie same, czasem jednak sposoby ich realizacji są różne i właśnie o tych różnicach jest ten artykuł.

Co badano?

Podczas badania sprawdzono m.in. czy na ciągu pieszym jest wolna przestrzeń o szerokości powyżej 180 cm. Sprawdzano także czy nawierzchnia ciągu pieszego prowadzącego do plaży jest w dobrym stanie technicznym (brak ubytków, nierówności, piachu). Co więcej czy do pochylni można dojść po utwardzonej nawierzchni, a do schodów można dojść po utwardzonej nawierzchni. Także co ważne czy na plaży są rozstawione utwardzone ciągi komunikacyjne (np. kładki, maty) ułatwiające poruszanie się po plaży oraz przy wejściu na plażę lub w lokalu gastronomicznym znajduje się przynajmniej jedna dostosowana toaleta. To tylko część z elementów sprawdzanych na plaży, z całością można się zapoznać w raporcie „Plaże dla wszystkich”.

Projekt „Plaża dostępna dla wszystkich” realizowano z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. Przytoczyliśmy tę informację ponieważ w dalszej części artykułu podajemy też źródła dofinansowania badań i audytów plaż w Hiszpanii, oba źródła łączy to, że są one finansowane ze środków międzynarodowych funduszy oraz wspierają projekty mające na celu poprawę dostępności i inkluzji.

Przewodnik po Plażach dostępnych dla wszystkich

Oto lista plaż, które są przystosowane do potrzeb osób z różnorodnymi wymaganiami.

Sprawdź, gdzie warto się wybrać, TOP 10:

1. Świnoujście, wejście nr 5
   Piękna plaża z łatwym dostępem, idealna dla rodzin i osób z ograniczoną mobilnością.
2. Międzyzdroje, wejście G obok ul. Cichej
   Znana miejscowość z dobrze przygotowanymi wejściami na plażę.
3. Międzyzdroje, wejście E
   Kolejne wejście w Międzyzdrojach, gwarantujące komfort i dostępność.
4. Dziwnów, wejście 14 ul. Reymonta
   Czysta i szeroka plaża z wygodnym dostępem.
5. Międzywodzie, wejście nr 22 ul. Zwycięstwa
   Świetne miejsce na relaks i zabawę na piasku.
6. Pobierowo, wejście nr 38 kąpielisko Pobierowo 2
   Nowoczesne udogodnienia i piękne widoki.
7. Pogorzelica, wejście nr 5 ul. Plażowa
   Cicha i spokojna plaża, doskonała na odpoczynek.
8. Dźwirzyno, wejście nr 3 ul. Leśna
   Malownicze miejsce z pełnym dostępem.
9. Kołobrzeg, wejście nr 23
   Popularna plaża z licznymi atrakcjami i udogodnieniami.
10. Kołobrzeg, wejście nr 19
    Kolejna plaża w Kołobrzegu, która zapewnia pełny dostęp dla wszystkich.

Warto też wybrać się na plażę:

1. Unieście, wejście UM-11
   Spokojna plaża z doskonałym dostępem i udogodnieniami.
2. Mielno, wejście UM-18A
   Miejsce dla tych, którzy szukają wygody i łatwego dostępu do plaży.
3. Chłopy, wejście UM-33 ul. Portowa
   Kameralna plaża z przystosowanym wejściem.
4. Dąbki, wejście nr 4
   Przyjazna plaża z łatwym dostępem dla wszystkich.
5. Wicie, wejście nr 0
   Idealne miejsce na relaks w otoczeniu natury.
6. Jarosławiec, wejście nr 2
   Piękna plaża z udogodnieniami dla osób z ograniczoną mobilnością.
7. Ustka, wejście nr 4
   Popularne miejsce z przystosowanymi wejściami.
8. Ustka, wejście nr 7
   Kolejna dostępna plaża w Ustce, idealna na rodzinny wypoczynek.
9. Lubiatowo, wejście nr 37
   Spokojna i malownicza plaża z łatwym dostępem.
10. Władysławowo, wejście nr 9
    Szeroka plaża z udogodnieniami dla wszystkich turystów.
11. Władysławowo, wejście nr 5
    Kolejne wejście we Władysławowie, zapewniające komfortowy dostęp.
12. Jastarnia, wejście nr 48
    Urocza plaża z doskonałym dostępem i pięknymi widokami.
13. Jurata, wejście nr 60
    Przyjazne miejsce dla rodzin i osób z ograniczoną mobilnością.
14. Gdynia, wejście nr 6
    Popularna plaża miejska z łatwym dostępem.
15. Sopot, wejście nr 23
    Szeroka plaża z udogodnieniami, idealna na relaks i zabawę.
16. Gdańsk, wejście nr 50
    Piękne miejsce z przystosowanym dostępem dla wszystkich turystów.
17. Gdańsk – Stogi, wejście nr 26
    Spokojna plaża z nowoczesnymi udogodnieniami.
18. Krynica Morska, wejście nr 28
    Malownicza plaża z przystosowanym wejściem, idealna na letni wypoczynek.

Jak korzystać z przewodnika?

Opisy jak i audyt dotyczą dostępności architektonicznej, aby sprawdzić szczegóły, np. czy przy danym wejściu znajduje się drewniana kładka spacerowa lub czy do toalety można dojść po utwardzonej nawierzchni, należy sprawdzić to w tabelce zamieszczonej na końcu Raport z audytu plaż z 2021 roku. Twórcy raportu – Fundacja Machina Zmian – deklarują, że tworzą „zgodne z zasadami projektowania uniwersalnego rekomendacje do planów modernizacji wejść na plaże”, potrzeba nam takich działań, dlatego trzymamy kciuki za aktualizację danych i chętnie pomożemy w ich rozpowszechnianiu 🙂

A co z innymi niepełnosprawnościami?

Osoby niewidome i g/Głuche – Hiszpania

Dostępność plaż w Polsce dla osób niewidomych czy g/Głuchych nie jest zbyt dobrze opisana, co daje pole do popisu dla Urzędów i organizacji. Turystykadostępna.pl będzie w tej sprawie apelować do Ministerstwa Sportu i Turystyki za pośrednictwem zaprzyjaźnionych organizacji pozarządowych. Wcześniej warto zwrócić uwagę na badania i raporty z Europy (żeby się zainspirować):

• Dostępność plaż dla osób niewidomych i ich psów przewodników: turystyka dostępna i włączenie społeczne w Hiszpanii. Artykuł naukowy z 2023 roku autorstwa Lázaro Florido-Benítez (Departamento de Economía y Administración de Empresas, Universidad de Málaga, Málaga, Spain)

Wyniki wykazały, że Hiszpania ma tylko 9 plaż przystosowanych dla osób niewidomych, a większość hiszpańskich ośrodków turystycznych wyklucza osoby niewidome i ich psy przewodniki z korzystania z plaży i słońca oraz ich udogodnień. W Hiszpanii jest łącznie 3547 plaż, z czego 10,3% to plaże przystosowane dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej, a tylko 0,25% to plaże przystosowane dla osób niewidomych. Wyniki badań sugerują również, że konieczne jest podjęcie większych wysiłków w celu zaspokojenia potrzeb osób niewidomych w turystyce i transporcie przez badaczy, naukowców, organizacje rządowe, firmy prywatne i całe społeczeństwo.

• Poprawa dostępności dla osób z niepełnosprawnością: studium przypadku dotyczące włączającej turystyki plażowej. Artykuł naukowy z 2019 roku autorstwa: Diego Mayordomo-Martínez; Juan-Carlos Sánchez-Aarnoutse; Khalil Merzoukid i inni.

Studium przypadku

Studium przypadku dotyczące plaż regionu Murcja w Hiszpanii. Analizowane są zarówno architektoniczne, jak i technologiczne aspekty dostępności. Z architektonicznego punktu widzenia metoda obejmuje określenie parametrów dostępności oraz cech wymaganych dla sprzętu zgodnie z przepisami lokalnymi i krajowymi. Z technologicznego punktu widzenia przedstawiono narzędzia i wymagania niezbędne do opracowania systemu.

• Zaprojektowanie i rozwój aplikacji mobilnej dla osób niepełnosprawnych w celu udostępniania informacji o turystyce plażowej. Artykuł naukowy z 2019 roku autorstwa: Mayordomo-Martínez, Diego; Sánchez-Aarnoutse, Juan-Carlos i inni.

Aplikacje mobilne są obecnie skutecznym sposobem przekazywania wszelkich informacji, szczególnie jeśli dotyczą one lokalizacji miejsc użyteczności publicznej, jak w przypadku plaż dostępnych dla osób z niepełnosprawnością ruchową. […] głównym celem wszystkich tych aplikacji jest promowanie eliminacji barier poprzez dostarczanie informacji osobom niepełnosprawnym. […] zgodnie z naszą najlepszą wiedzą żadne wcześniejsze prace nie koncentrowały się na dostępności turystyki plażowej.

Metodyka badań

„zdefiniowano następujące istotne elementy dostępności plaż (to dla porównania z kryteriami dostępności Polskich plaż):

1. Miejsca parkingowe zarezerwowane dla osób niepełnosprawnych. Muszą mieć 5 m długości i 2,20 m szerokości oraz posiadać przyległą strefę przejazdu o szerokości 1,50 m dla parkowania prostopadłego i głębokości 1,50 m dla parkowania równoległego. Muszą umożliwiać dostęp do chodnika dla pieszych.
2. Podjazdy prowadzące na plażę. Są to płaszczyzny pochyłe, których nachylenie przekracza 6% lub nachylenia większe niż 20 cm. Rampy muszą mieć szerokość większą niż 1,80 m i długość mniejszą niż 10 m. Maksymalne nachylenie podłużne wynosi 10% na odcinkach do 3 m i 8% na odcinkach do 10 m.
3. Chodniki na piasku. Są to elementy trasy, które przebiegają przez piasek i muszą być wykonane z materiałów, których współczynnik przenikania ciepła pozwala na chodzenie boso.
4. Zwijane pomosty na plażę. Są to krótkie ścieżki, którymi można dotrzeć na wózku inwalidzkim do granicy plaży.
5. Zaadaptowane szatnie. Muszą być połączone z dostępnym ciągiem komunikacyjnym, mieć szerokość w umywalkach, natryskach, miejsce na szafki itp. większą niż 1,20 m i przestrzeń do zawracania większą niż 1,50 m, z drzwiami szerszymi niż 0,80 m, przesuwanymi lub otwieranymi na poza.
6. Dostosowane prysznice. Wymagają przestrzeni do skrętu o średnicy 1,50 m, wyposażonej w poręcze, mechanizmy, akcesoria i siedziska podporowe, których kolor odróżnia się od otoczenia. Rozmiar obszaru dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich wynosi 0,80 × 1,20 m.
7. Przystosowane toalety. Muszą być połączone z dostępnym ciągiem komunikacyjnym, posiadać szerokość skrętu większą niż 1,50 m, posiadać drzwi szersze niż 0,80 m, przesuwane lub otwierane na zewnątrz. Jak wyżej, muszą posiadać uchwyty i mechanizmy kontrastujące kolorystycznie.
8. Dostosowane zacienione obszary. Obszary te umożliwiają pobyt osób poruszających się na wózkach inwalidzkich lub przeniesienie ich na krzesło amfibię. Minimalna powierzchnia musi wynosić 2,50 m długości i 1,80 m szerokości, a warunki muszą być takie same jak chodniki.
9. „Kąpieliki” oznaczone bojami . Są to obszary wydzielone w wodzie plaży do pobytu i kąpieli osób niepełnosprawnych.
10. Krzesła amfibie. Krzesła te stanowią wsparcie techniczne, które umożliwia dostęp do kąpieli osobom niepełnosprawnym, ponieważ mogą poruszać się zarówno po suchym lądzie, jak i po morzu.
11. Kule amfibii. Przeznaczone dla osób, które do chodzenia potrzebują kul, tego typu kule można wygodnie używać w wodzie.

Oprócz wyposażenia fizycznego należy wziąć pod uwagę inne interesujące aspekty, takie jak usługi oferowane przez personel pomocniczy:

1. Rodzaj pomocy przy kąpieli. Usługa ta obejmuje rodzaje pomocy, jakie udzielane są w dostępnych punktach przez wyspecjalizowany personel.
2. Kalendarz i harmonogram pomocy przy kąpieli. Ważne jest, aby usługi były świadczone w szerokim i odpowiednim dla osób niepełnosprawnych przedziale czasowym. Element ten zawiera informację o godzinach i terminach, w których dostępna jest usługa pomocy przy kąpieli.
3. Zajęcia przystosowane dla osób niepełnosprawnych. Pozycja ta odnosi się do wszystkich dodatkowych zajęć dostępnych w ramach rozrywki na plaży.

Wszystkie te elementy stanowią zbiór aspektów, które zostały sprawdzone podczas prac terenowych prowadzonych przez wyspecjalizowaną kadrę techniczną” [1].

Badania terenowe

Badania terenowe przeprowadzono na 68 najważniejszych plażach regionu Murcja. 25 plaż sklasyfikowano jako plaże charakteryzujące się wysoką dostępnością (poziom 8 i 9), która wynosi 36,9%. Liczba ta jest bardzo podobna do poprzedniej aktualizacji, gdyż badanie skupia się na plażach o najwyższej dostępności. Na poziomach pośrednich 24 plaże są częściowo wyposażone w elementy dostępności (poziomy od 3 do 7), co stanowi 35,2% całości. W tej kategorii najczęściej spotykanym sprzętem jest toaleta przystosowana (w 21 z nich) oraz fotel-amfibia (w 15 plażach). Jednak tylko trzy z nich, poza plażami na poziomie 8 i 9, mają obszar zacieniony. Ogólnie nie widać znaczącej poprawy dostępności do plaż w stosunku do wyników prac terenowych z poprzednich lat (2017) [1,2]

Ogólnie zaobserwowano wysoki poziom dostępności – 36,9% plaż znajduje się na najwyższych poziomach (poziomy 8 i 9) [1].

Co badano: Sprzęt fizyczny, Miejsca parkingowe zarezerwowane, Rampy dojazdowe do plaży, Chodniki na piasku,
Zwijane pomosty, Zaadaptowane szatnie, Dostosowane prysznice, Dostosowane toalety, Dostosowane zacienione obszary, Kąpieliska z bojami, Amfibie krzesła, Usługi wsparcia przy kąpieli. Zestaw nieco różni się od polskiego badania, więc trudno jest porównywać, ale daje to jakieś pojęcie o skali dostępności plaż w Hiszpanii.

Prace te były wspierane ze środków hiszpańskiego MICINN oraz funduszy Komisji Europejskiej FEDER w ramach grantów RTI2018-098156-B-C53 i RTI2018-098309-B-C33.

Literatura:

[1] Mayordomo-Martínez, Diego & Sanchez-Aarnoutse, Juan & Carrillo de Gea, Juan Manuel & García Berná, José & Fernández-Alemán, José & García-Mateos, Ginés. (2019). Design and Development of a Mobile App for Accessible Beach Tourism Information for People with Disabilities. International Journal of Environmental Research and Public Health. 16. 2131. 10.3390/ijerph16122131.

[2] Mayordomo-Martínez, D.; Sánchez-Aarnoutse, J.-C.; Merzoukid, K.; García-Hernández, M.; Carrillo-de-Gea, J.M.; García-Berná, J.A.; Fernández-Alemán, J.L.; Idri, A.; García-Mateos, G. Improving accessibility for people with disabilities: A case study on inclusive beach tourism. In Proceedings of the 41st International Engineering in Medicine and Biology Conference (EMBC’19), Berlin, Germany, 23-27 July 2019.

Jeśli podobał Ci się ten artykuł i chcesz wesprzeć moją pracę, rozważ kliknięcie przycisku poniżej: POSTAW MI KAWĘ, aby przekazać niewielką darowiznę na zakup kawy lub wsparcie mojej inicjatywy społecznej. Twoje hojne wsparcie pozwala mi tworzyć nowe i lepsze treści, a także pokrywać koszty rozwoju strony internetowej i fundacji. Zrób to tylko wtedy, gdy możesz sobie na to pozwolić finansowo, ponieważ są to trudne czasy dla nas wszystkich – Dziękuję!